ART & HISTORY
Tentoonstelling Gotiek, Renaissance, Barok
Gegidst bezoek aan de grootste collectie ter wereld van retabels, een uitzonderlijk ensemble van wandtapijten, kostbare kabinetten en zilverwerk. U krijgt een prachtig overzicht van de beeldhouwkunst en de sierkunsten in de Zuidelijke Nederlanden en het prinsbisdom Luik, van de 13e tot de 17e eeuw.
Daar stonden we dan, in de rotonde van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis aan het Jubelpark, het grootste Museum van België, een eclectisch gebouw, in fasen gebouwd op initiatief van Koning Leopold II. De eerste architect heette Bordiaux, opgevolgd door Giraux. Marlies van Hezewijk had een uitstekende gids gereserveerd: Tini Moens beschikt over een aanzienlijke parate kennis!
We zouden “de grootste collectie retabels ter wereld te zien krijgen, een uitzonderlijk ensemble wandtapijten, kostbare kabinetten en zilverwerk: een prachtig overzicht van de beeldhouwkunst en de sierkunsten in de Zuidelijke Nederlanden en het prinsbisdom Luik, van de 13e tot de 17e eeuw.”. Tot daar het indrukwekkende programma dat Irène Arquin gewoontegetrouw op de website van Davidsfonds Sint-Pieters-Woluwe publiceerde.
Wandtapijten
Van de 14e tot de 18e eeuw was Brussel een productiecentrum voor wandtapijten. Vooral tussen 1480 en 1680 waren deze wandtapijten in heel Europa vermaard om hun kwaliteit. Ze werden voortgebracht binnen een verfijnde luxe-industrie die vele duizenden gespecialiseerde vaklieden tewerk stelde. De schitterende wandtapijten uit Doornik, Brussel en Oudenaarde zijn nog altijd de sprekende getuigenissen van het prestige waarmee de vroegere bezitters hun gasten wilden imponeren.
In de monumentale erezaal, waar acht wandtapijten hangen, kregen we een goed beeld van een 'caemer van tapisseryen', zoals vele 16e-eeuwse kastelen en paleizen in Europa er een hadden. Meubelen en vaatwerk in ceramiek, zilver en glas zijn afkomstig van de hogere klassen. We konden een weefgetouw van dichtbij bekijken en kregen uitvoerige uitleg over de toegepaste technieken. Ook vernamen we dat de imposante tapijten voornamelijk uit zijde en wol bestaan. Tweeduizendvijfhonderd exemplaren die goud- en zilverdraad bevatten, bevinden zich in het Prado. Daar is de Spaanse overheering van de Zuidelijke Nederlanden uiteraard niet vreemd aan.
De opkomst van Franse wandtapijten uit de Manufacture des Gobelins in Parijs luidde het einde in van de productie in onze streken. De tapijtwevers boorden lucratievere markten aan, zoals vloertapijt, behangpapier en zelfs kant. De laatste overlevende in 1768 was Jacob II van der Borght. Hij hield het nog vol tot 1794, waarna een einde kwam aan de productie van Brussels wandtapijt.
Beelhouwwerken en retabels
Beeldhouwwerken en retabels getuigen van het grote vakmanschap dat vooral de beeldsnijders en de polychromeurs van Brussel en Antwerpen in de15e en de 16e eeuw bekend maakte in heel Europa. Maar liefst vijftien volledige retabels worden tentoongesteld, waaronder het wereldberoemde Sint-Jorisretabel gemaakt door Jan Borreman en het vergulde Passieretabel besteld door Claudio Villa en zijn vrouw Gentina Solaro. Retabels hadden een informatieve en didactische functie, waardoor het ongeletterde deel van de bevolking kon delen in de algemene cultuur, waarvan de prominent aanwezig religieuze thema’s opvallen.
Kabinetten
Tussendoor zien we onder andere typisch Vlaamse meubels, die de oudere opbergkisten vervingen.
De imposante pronkkasten uit de barok waren gemaakt van kostbare houtsoorten en versierd met ivoor, schildpad en schilderijtjes. Ze hadden soms geheime laden. Kostbaarheden zoals juwelen, curiositeiten, documenten of brieven werden daarin veilig opgeborgen.
We stonden ook stil bij een vloerbekleding bestaande uit “majolica”. Majolica of maiolica is in de oorspronkelijke betekenis een type aardewerk met gekleurde decoraties op een ondoorzichtige witte ondergrond van tin-glazuur. Het bekendst is de Italiaanse maiolica uit de renaissance. In Frankrijk ontwikkelde de majolica zich tot faience, in Nederland en Engeland tot Delfts blauw en in Mexico tot talavera.
Voor de fotogalerij klik hier