Nieuws

KUNST VOOR DAS REICH – GEERT SELS

Recensie lezing 'Kunst voor das Reich' – Geert Sels

Ongebruikelijk, dit commentaar? Une fois n’est pas de coutume. Geert Sels is sedert 1996 cultuurredacteur bij De Standaard en daarnaast ook geassocieerd onderzoeker van het CegeSoma, Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij.

Na acht jaar onderzoek publiceert hij in 2022 het boek “Kunst voor das Reich” dat handelt over de stroom aan unieke kunstwerken die voorname Nazi’s op grote schaal uit bezette gebieden naar Duitsland voerden, met als doel een ambitieuze kunstcollectie op te bouwen. Sommige werken werden aangekocht. Vele werden geroofd. Ze waren afkomstig uit geplunderde privé-collecties. Een heel scala aan kunsthandelaars en andere bereidwillige collaborateurs leende zich tot schimmige deals ten dienste van Herr Goebbels, Herr Hitler en andere fijnzinnige, kunstminnende Duitse top-Nazi’s.

We vernamen hoe talrijke kunstwerken via Nederland en via Frankrijk naar Nazi-Duitsland werden gedeporteerd. Een extra nadelig gevolg daarvan was, dat als een aantal van die werken al hun terugkeer aanvatte na de oorlog, ze terugkeerden naar het land vanwaar ze Duitsland waren binnengeloodst. Naar Frankrijk en Nederland dus. Maar in België arriveerden ze zelden. Zo komt het dat talrijke uit België afstammende werken, uit een gedwongen verkoop of andere dubieuze praktijken, in Duitsland, Oostenrijk, Nederland of Frankrijk bleven hangen en er musea en andere statige overheidsgebouwen sieren.

Als klap op de vuurpijl – nou moe, een natte vuurpijl – vernemen we dat België niet eens een restitutiecommissie heeft en zowat niets heeft ondernomen… Ronduit beschamend. Maar dat is zonder de waard gerekend. En die waard heet Geert Sels. Als een ware Don Quichotte ploegt hij door archieven in Duitsland, België, Nederland… Zijn speurwerk mondt uit in het boek “Kunst voor das Reich” – een eindejaarstip - en verder leidt het tot parlementaire vragen en politieke initiatieven. Beter laat dan nooit. Jetzt wissen wir.

Kunst voor das Reich, Geert Sels, Lannoo 2022. ISBN 9789401428743. NUR 680.

John Van Vreckem, 11 december 2024.